O Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (Ε.Μ.Α) ενέκρινε το atezolizumab σε συνδυασμό με nab – πακλιταξέλη ως αρχική θεραπεία ενηλίκων ασθενών με PD-L1-θετικό μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού. Πρόκειται για την πρώτη ανοσοθεραπεία που λαμβάνει έγκριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τον τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού, μία νόσο με μεγάλο θεραπευτικό κενό μέχρι σήμερα.
Όπως δήλωσε ο καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κος Χρίστος Παπαδημητρίου: «Η έγκριση αυτή είναι ένα σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση αυτής της επιθετικής μορφής της νόσου, που εμφανίζει ταχεία εξέλιξη και μικρότερη συνολική επιβίωση των ασθενών σε σύγκριση με άλλους τύπους καρκίνου του μαστού.»
Ο συγκεκριμένος υπότυπος αντιπροσωπεύει περίπου το 15% όλων των καρκίνων του μαστού και είναι πιο συχνός σε γυναίκες κάτω των 50 ετών σε σύγκριση με άλλες μορφές της νόσου1-4. Χαρακτηρίζεται από την έλλειψη έκφρασης των υποδοχέων οιστρογόνου, προγεστερόνης και του HER-2 5.
Η απόφαση του ΕΜΑ βασίστηκε στα δεδομένα της μελέτης φάσης ΙΙΙ IMpassion130, που έδειξε ότι το atezolizumab σε συνδυασμό με nab-paclitaxel στον πληθυσμό των ασθενών με PD-L1-θετική νόσο μείωσε στατιστικά σημαντικά κατά 38% τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου ή θανάτου (PFS) συγκριτικά με τη χημειοθεραπεία μόνο. Παράλληλα, έδειξε αριθμητικά σημαντική βελτίωση της συνολικής επιβίωσης (OS) κατά επτά μήνες (25.0 έναντι 18.0 μήνες).
Σχετικά με το atezolizumab
Το atezolizumab είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να προσδένεται στην πρωτεΐνη PD-L1, η οποία εκφράζεται στα καρκινικά κύτταρα και στα διηθούντα τον όγκο ανοσοκύτταρα, εμποδίζοντας την αλληλεπίδρασή της με τους υποδοχείς PD-1 και B7.1. Με την πρόσδεση στον PD-L1, το atezolizumab μπορεί να αποκαταστήσει τη δραστηριότητα των Τ-κυττάρων. Το atezolizumab δύναται να χρησιμοποιηθεί ως κύριος παράγοντας σε συνδυασμούς αντικαρκινικών ανοσοθεραπειών, στοχευμένων φαρμάκων και χημειοθεραπειών. Η ανάπτυξη του atezolizumab και του κλινικού του προγράμματος βασίζεται στην καλύτερη κατανόηση του πώς το ανοσοποιητικό σύστημα αλληλεπιδρά με τους όγκους και πώς η ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος του ασθενούς καταπολεμά αποτελεσματικότερα τον καρκίνο.
Το atezolizumab έχει λάβει έγκριση στις ΗΠΑ, στην ΕΕ και σε χώρες ανά τον κόσμο, είτε μόνο του είτε σε συνδυασμό με στοχευμένες θεραπείες και/ή χημειοθεραπείες σε διάφορες μορφές μη μικροκυτταρικού και μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα, σε συγκεκριμένους τύπους μεταστατικού ουροθηλιακού καρκίνου και σε PD-L1-θετικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού.
Σχετικά με τη μελέτη IMpassion130
Η IMpassion130 είναι μια πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά-τυφλή μελέτη Φάσης ΙΙΙ που αξιολογεί την αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια και τη φαρμακοκινητική του atezolizumab σε συνδυασμό με nab-paclitaxel σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο σε συνδυασμό με nab-paclitaxel σε ασθενείς με ανεγχείρητο τοπικά προχωρημένο ή μεταστατικό τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού που δεν έχουν λάβει προηγούμενη συστηματική θεραπεία για μεταστατικό καρκίνο του μαστού.
Τα αποτελέσματα της μελέτης κατέδειξαν ότι το atezolizumab σε συνδυασμό με nab-paclitaxel μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο επιδείνωσης της νόσου ή θανάτου (επιβίωση χωρίς εξέλιξη, PFS) κατά 38% συγκριτικά με θεραπεία μόνο με nab-paclitaxel (μέση PFS = 7.5 έναντι 5 μήνες, p <0.0001) σε ασθενείς που ήταν θετικοί για την έκφραση PD-L1 στα ανοσοκύτταρα που διεισδύουν στον όγκο. Ο συνδυασμός του atezolizumab έδειξε κλινικά σημαντική βελτίωση της συνολικής επιβίωσης (OS) επτά μηνών έναντι της θεραπείας μόνο με nab-paclitaxel στον θετικό για PD-L1 πληθυσμό (μέση OS = 25.0 έναντι 18.0 μήνες). Τα αποτελέσματα της OS στον PD-L1- θετικό πληθυσμό δεν ελέγχθηκαν επισήμως εξαιτίας του ιεραρχικού σχεδιασμού της μελέτης, καθώς η στατιστική σημαντικότητα δεν επετεύχθη για την OS στον πληθυσμό με πρόθεση για θεραπεία (μέση OS = 21.0 έναντι 18.7 μήνες, p = 0,078). Η μελέτη θα συνεχιστεί μέχρι την επόμενη προγραμματισμένη ανάλυση. Η έκφραση του PD-L1 αξιολογήθηκε με το διαγνωστικό τεστ VENTANA PD-L1 (SP142).
Η ασφάλεια του atezolizumab σε συνδυασμό με nab-paclitaxel εμφανίστηκε σύμφωνη με τα προφίλ ασφάλειας των μεμονωμένων φαρμάκων της μελέτης ή τη συγκεκριμένη νόσο και δεν αναγνωρίστηκαν νέα σήματα ασφάλειας με το συνδυασμό. Η πλειονότητα των πιο συχνών ανεπιθύμητων ενεργειών (ΑΕ) ήταν βαθμού 1 και 2 με παρόμοια ποσοστά μεταξύ των σκελών της μελέτης (αλωπεκία, κόπωση, ναυτία και διάρροια). Οι πιο συχνές ΑΕ βαθμού 3-4 ήταν ουδετοροπενία, περιφερική νευροπάθεια, κόπωση και αναιμία.
Το φάρμακο αυτό τελεί υπό συμπληρωματική παρακολούθηση. Αυτό θα επιτρέψει τον γρήγορο προσδιορισμό νέων πληροφοριών ασφαλείας. Μπορείτε να βοηθήσετε μέσω αναφοράς πιθανών ανεπιθύμητων ενεργειών που ενδεχομένως παρουσιάζετε.
Παραπομπές:
[1]World Health Organization: Globocan 2018 – Breast Cancer Factsheet. [Internet; cited 24 July] Available from: http://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/20-Breast-fact-sheet.pdf.
[2] Yao H et al. Triple-negative breast cancer: is there a treatment on the horizon? Oncotarget. 2017;8(1):1913–1924.
[3] BreastCancer.org. What is Triple-Negative Breast Cancer? [Internet; cited 24 July] Available from: https://www.breastcancer.org/symptoms/diagnosis/trip_neg?what
[4] Cancer Treatment Centers of America. Triple negative breast cancer risk factors. [Internet; cited 24 July] Available from: https://www.cancercenter.com/breast-cancer/risk-factors/tab/triple-negative-breast-cancer-risk-factors/ Accessed May 2019.
[5] Pal SK et al. Triple negative breast cancer: unmet medical needs. Breast Cancer Res Treat. 2011;125(3):627–636.
