«Παίρνω αυτό το φάρμακο αρκετό καιρό, δεν πειράζει να το σταματήσω για λίγο».
«Αποφάσισα να μην επιβαρύνω τον οργανισμό μου με πολλά φάρμακα. Θα παίρνω τη θεραπεία μου μόνο όταν αισθάνομαι κάποιο σύμπτωμα».
«Παίρνοντας κάθε μέρα φάρμακα, νιώθω σαν να είμαι σοβαρά άρρωστη.
Όμως εγώ αισθάνομαι μια χαρά. Ας τα σταματήσω για λίγο»
Στις παραπάνω φράσεις αντικατοπτρίζεται η νοοτροπία πολλών ασθενών που επιλέγουν να μην ακολουθήσουν σωστά τη φαρμακευτική αγωγή που έχει συστήσει ο γιατρός τους και να γίνουν οι ίδιοι…γιατροί του εαυτού τους! Αναγνωρίζοντας ότι η εσφαλμένη αυτή αντίληψη θέτει σε σοβαρό κίνδυνο την υγεία των ασθενών, η φαρμακευτική εταιρεία Servier Hellas υλοποιεί την Εκστρατεία Ευαισθητοποίησης για την Ορθή Χρήση Φαρμάκων με τίτλο «Μη γίνεσαι γιατρός του εαυτού σου!». Η εκστρατεία φέρει την αιγίδα της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης.
Στόχος της εκστρατείας είναι να ενημερώσει τους ασθενείς με χρόνια νοσήματα, αλλά και το ευρύ κοινό, για την αναγκαιότητα της απαρέγκλιτης τήρησης της αγωγής που έχει συστήσει ο θεράπων ιατρός – αναγκαιότητα που εν μέσω της πανδημίας COVID-19, γίνεται ακόμη πιο επιτακτική. Ταυτόχρονα, η εκστρατεία επιδιώκει να παρακινήσει τους ασθενείς να συμβουλεύονται τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό τους εάν έχουν οποιαδήποτε απορία ή προβληματισμό σχετικά με τη λήψη της αγωγής τους. Για την επίτευξη αυτών των στόχων δημιουργήθηκε η ιστοσελίδα www.akolouthotinagogi.gr, η οποία περιλαμβάνει αναλυτική ενημέρωση για τα αίτια και τις επιπτώσεις της χαμηλής προσήλωσης, καθώς και χρήσιμες συμβουλές και εργαλεία που βοηθούν τον ασθενή να ακολουθεί σωστά την αγωγή του. Η καμπάνια πλαισιώνεται από τηλεοπτικό σποτ, προβολή στο YouTube, σελίδα Facebook καθώς και έντυπο ενημερωτικό υλικό.
Όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου για την παρουσίαση της εκστρατείας, πολλοί ασθενείς είτε τροποποιούν τη δόση και τη συχνότητα λήψης των φαρμάκων τους, είτε διακόπτουν την αγωγή τους, χωρίς προηγουμένως να έχουν συμβουλευτεί τον γιατρό τους. Η συμπεριφορά αυτή, που ορίζεται ως «χαμηλή προσήλωση στη θεραπεία», αυξάνει τον κίνδυνο υποτροπής ή επιπλοκών του νοσήματος από το οποίο πάσχουν, με συνέπεια να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο νοσηλείας, ακόμη και θανάτου.
Ο Ziad Matta, Γενικός Διευθυντής Servier Ελλάδας και Κύπρου, επισήμανε ότι το πρόβλημα της χαμηλής προσήλωσης είναι διαχρονικό, καθώς είχε ήδη αναγνωριστεί από τον Ιπποκράτη! «Στη Servier η αφοσίωσή μας στη θεραπευτική πρόοδο για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών αποτελεί την ουσία της αποστολής μας και κοινό παρονομαστή όλων των δραστηριοτήτων μας. Γνωρίζοντας καλά ότι στην επιστήμη της ιατρικής, η γνώση συμβαδίζει με την θεραπευτική προσπάθεια, παρουσιάζουμε σήμερα μια ενημερωτική πρωτοβουλία που πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει τους ασθενείς και τους Επαγγελματίες Υγείας να επιτύχουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία και δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να συνεισφέρουμε ουσιαστικά στη βελτίωση της ζωής των ασθενών» δήλωσε ο κ. Matta.
Κατά την παρουσίαση της εκστρατείας, η Αναστασία Βασμουλάκη, Project Manager Servier Ελλάδας, ανέφερε ότι οι πολύπλευρες συνέπειες της χαμηλής προσήλωσης για τους ασθενείς και το Σύστημα Υγείας, αναδεικνύουν την έντονη ανάγκη για αύξηση της ενημέρωσης των ασθενών με χρόνια νοσήματα σχετικά με την αξία της σωστής τήρησης της αγωγής τους. Αυτήν ακριβώς την ανάγκη έρχεται να ικανοποιήσει η εκστρατεία «Μη γίνεσαι γιατρός του εαυτού σου!», αναιρώντας, μέσω της παροχής σωστής ενημέρωσης, τις εσφαλμένες αντιλήψεις που οδηγούν τους ασθενείς να «αυτοσχεδιάζουν» ως προς τη λήψη των φαρμάκων τους. «Προσεγγίζοντας το θέμα από την οπτική γωνία του ασθενούς, η καμπάνια προβληματίζει, ενημερώνει και εν τέλει, βοηθά τον ασθενή να συνειδητοποιήσει ότι ο μόνος αρμόδιος για να τον συμβουλέψει σχετικά με την θεραπευτική του αγωγή, είναι ο ειδικός, δηλαδή ο γιατρός ή ο φαρμακοποιός του» δήλωσε η κα Βασμουλάκη.
Σύμφωνα με τον Κυριάκο Σουλιώτη, Καθηγητή Πολιτικής Υγείας στο Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και Επικεφαλής-Επιστημονικό Διευθυντή στο Ινστιτούτο Πολιτικής Υγείας, η τήρηση της φαρμακευτικής αγωγής επηρεάζεται από τον βαθμό στον οποίο ο ασθενής είναι ενημερωμένος για την πάθησή του και κατανοεί τα οφέλη της θεραπείας του, ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν επίσης η πολυπλοκότητα της θεραπείας, καθώς και ψυχολογικοί, οικονομικοί και κοινωνικοί παράγοντες. Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα πρόσφατης πανελλαδικής έρευνας σε ασθενείς με υπέρταση και δυσλιπιδαιμία, ο κ. Σουλιώτης ανέφερε μεταξύ άλλων, ότι 1 στους 10 ασθενείς διακόπτει την αγωγή του χωρίς να συμβουλευτεί τον γιατρό του, ενώ 1 στους 4 ορισμένες φόρες ξεχνά να λάβει την αγωγή του. Επιπρόσθετα, σε ποσοστό 8% οι ασθενείς διέκοψαν την αγωγή τους χωρίς να συμβουλευτούν τον γιατρό τους μόλις αισθάνθηκαν καλύτερα. «Ασθενείς που έχουν συζητήσει τουλάχιστον μια φορά με τον γιατρό τους σχετικά με την τήρηση της αγωγής είναι πιο πιθανό να εμφανίζουν υψηλή προσήλωση, η οποία γενικότερα συσχετίζεται με καλύτερη ποιότητα ζωής, σωματικής και ψυχικής» ανέφερε ο κ. Σουλιώτης.
Αναλύοντας τη σημασία της σωστής τήρησης της αγωγής για τους ασθενείς με καρδιαγγειακά νοσήματα, ο Ευάγγελος Λυμπερόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Ιατρικού Τμήματος Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αθηροσκλήρωσης, τόνισε ότι η χαμηλή προσήλωση οδηγεί στην αύξηση του κινδύνου εμφράγματος του μυοκαρδίου ή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, καθώς και στην αύξηση της θνησιμότητας από καρδιαγγειακά συμβάματα. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ανάλυση των ευρημάτων σχετικών ερευνών, μόνο 60% των ασθενών ακολουθούσαν σωστά την αγωγή τους, ενώ η υψηλή προσήλωση συσχετίστηκε με μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου κατά 20% και μείωση της θνησιμότητας κατά 35%. Ο κ. Λυμπερόπουλος επεσήμανε σχετικά: «Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν οι ασθενείς τις επιπτώσεις της μη ορθής χρήσης των φαρμάκων τους, ώστε να μη τροποποιούν ή διακόπτουν αυθαίρετα την αγωγή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι αυτή η συμπεριφορά έχει διαπιστωθεί ότι οδηγεί σε αύξηση των θανάτων των ασθενών με αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο κατά 30%».
Στον ρόλο του θεράποντος ιατρού για την αύξηση της προσήλωσης εστίασε στη συνέχεια ο Ιωάννης Κανακάκης, Καρδιολόγος, Διευθυντής στη Θεραπευτική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Αλεξάνδρα» και Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας. Ειδικότερα ο κ . Κανακάκης ανέφερε ότι «ο γιατρός χρειάζεται να αφιερώνει χρόνο στην επικοινωνία με τον ασθενή του, να τον ενημερώνει με εύληπτο τρόπο σχετικά με τα φάρμακά του και τον στόχο της θεραπείας του και να οικοδομήσει μια σχέση εμπιστοσύνης, όπου ο ασθενής μπορεί να συμμετέχει στη λήψη των θεραπευτικών αποφάσεων. Επιπλέον, βοηθά ιδιαίτερα η παράλληλη ενημέρωση του οικογενειακού περιβάλλοντος, καθώς και η τακτική επικοινωνία με τον ασθενή, η οποία στην αρχή τουλάχιστον της θεραπείας, είναι καλό να γίνεται σε μηνιαία βάση».
Τη διάσταση του φαρμακοποιού έδωσε τέλος, ο Αθανάσιος Μουχτής, Γενικός Διευθυντής Ομίλου ΠΕΙ.ΦΑ.ΣΥΝ. επισημαίνοντας ότι το ευρύ δίκτυο φαρμακείων σε όλη τη χώρα, αλλά και η σχέση εμπιστοσύνης που αναπτύσσουν οι ασθενείς με τον φαρμακοποιό τους διευκολύνουν την πρόσβασή τους σε έγκυρη πληροφόρηση και καθοδήγηση σχετικά με την αγωγή τους. «Ο φαρμακοποιός μπορεί να συνεισφέρει στην αύξηση του ποσοστού συμμόρφωσης παρέχοντας στον ασθενή εξατομικευμένη πληροφόρηση και συμβουλές για την αγωγή του και αφιερώνοντας χρόνο ώστε να διασφαλίσει ότι ο ασθενής έχει κατανοήσει σωστά τις οδηγίες λήψης των φαρμάκων του. Ιδιαίτερα χρήσιμη προς αυτή την κατεύθυνση είναι και η κατάρτιση ημερήσιου πλάνου λήψης της αγωγής, ειδικά για τους ασθενείς που λαμβάνουν πολλά φάρμακα ή πάσχουν από περισσότερα του ενός νοσήματα».
