Στις παρεμβάσεις που υλοποιεί το υπουργείο Υγείας στο πλαίσιο της Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση του καρκίνου αναφέρθηκε ο υπουργός Υγείας, Ανδρέας Ξανθός μιλώντας στην εκδήλωση που πραγματοποίησε η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας στο Ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Κατά του Καρκίνου.

Όπως επεσήμανε ο υπουργός, το 2015, μετά από την παρατεταμένη περίοδο σκληρής λιτότητας, το μείζον ήταν να διασφαλιστεί η καθολική και δωρεάν πρόσβαση των πολιτών στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, να καλυφθούν οι ανάγκες όλων των ασθενών σε φάρμακα – συμπεριλαμβανομένων και των ανασφάλιστων καρκινοπαθών- και να ενδυναμωθεί  η δημόσια περίθαλψη με προσλήψεις σε προσωπικό και με οικονομική ενίσχυση των δομών.

«Στη μεταμνημονιακή περίοδο που αναμφίβολα υπάρχουν μεγαλύτερες δυνατότητες επένδυσης στην Υγεία και το Κοινωνικό Κράτος, προχωρούμε στην εφαρμογή μέτρων με  στόχο τη δραστική αντιμετώπιση των προβλημάτων καθημερινότητας των ασθενών και την απρόσκοπτη πρόσβασή  τους σε νέες διαγνωστικές εξετάσεις και καινοτόμες θεραπείες που έχουν τεκμηριωμένο κλινικό όφελος αφού προσφέρουν βελτίωση στην ποιότητα ζωής και στο προσδόκιμο επιβίωσης» είπε ο κ. Ξανθός  και ανέλυσε την Εθνική Στρατηγική για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του καρκίνου που βασίζεται σε  8 άξονες:

1. Ίδρυση Εθνικού Ινστιτούτου Νεοπλασιών, ενός ΝΠΙΔ που θα αναλάβει το συντονισμό των δράσεων πρόληψης και ολοκληρωμένης  φροντίδας των ασθενών , την προαγωγή της έρευνας, την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης,  τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας και τη συνεργασία με δημόσιες δομές υγείας, Πανεπιστήμια , Ερευνητικά κέντρα , Επιστημονικές Εταιρείες, Διεθνείς Οργανισμούς και Ιδρύματα. Το Εθνικό Ινστιτούτο Νεοπλασιών περιλαμβάνεται σε ν/σ που είναι ήδη έτοιμο να εισαχθεί στη Βουλή.
2. Άμεση πρόσβαση των ογκολογικών ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες , χωρίς γραφειοκρατικές «αγκυλώσεις». Μέσα από το νέο μηχανισμό Αξιολόγησης  Φαρμάκων και Τεχνολογιών Υγείας (ΗΤΑ), ο οποίος διασυνδέεται με την Επιτροπή Διαπραγμάτευσης προσιτών τιμών αποζημίωσης και  με  το Σύστημα Ηλεκτρονικής Προέγκρισης (ΣΗΠ) του ΕΟΠΥΥ,  διευκολύνεται- μετά από ιατρική γνωμοδότηση-  η εξατομικευμένη πρώιμη πρόσβαση των ασθενών σε νέες θεραπείες που δεν έχει ακόμα εγκριθεί η αποζημίωση τους. Τα παραπάνω επιστημονικά  όργανα και Επιτροπές λειτουργούν εδώ και αρκετούς μήνες, ξεπερνούν τα αρχικά προβλήματα και αρχίζουν να προσφέρουν αναβαθμισμένη και αποτελεσματική φαρμακευτική φροντίδα σε όσους πραγματικά την έχουν ανάγκη.
3. Η ενσωμάτωση διαγνωστικών και θεραπευτικών πρωτοκόλλων στην ηλεκτρονική  συνταγογράφηση.  Έχουν ήδη εκπονηθεί σε συνεργασία με τις Επιστημονικές Ιατρικές Εταιρείες και εκκρεμεί η λειτουργική τους ένταξη στο σύστημα της ΗΔΙΚΑ,  σύγχρονα πρωτόκολλα για τους καρκίνους του μαστού, του παχέος εντέρου, του πνεύμονα , του προστάτη και τις κακοήθειες του αιμοποιητικού συστήματος.
4. Η κατάρτιση αξιόπιστων Μητρώων Ασθενών, τα οποία θα διαλειτουργούν με τα Πρωτόκολλα και την Επιτροπή  ΗΤΑ καθώς και με τον Ατομικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας ( ΑΗΦΥ) που ήδη έχει αναπτυχθεί και ενεργοποιηθεί στις δημόσιες δομές ΠΦΥ. Στην κατάρτιση των Μητρώων, που αντιστοιχούν σε όλες τις  μεγάλες κατηγορίες ογκολογικών παθήσεων, συμμετέχουν ενεργά η ακαδημαϊκή ιατρική κοινότητα, γιατροί του ΕΣΥ, εξειδικευμένοι επιστήμονες και εκπρόσωποι των Συλλόγων Ασθενών.
5.  Η ανάπτυξη του Δικτύου Μονάδων Ιατρικής Ακριβείας που έχει δρομολογηθεί σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του υπουργείου Παιδείας. Η αρχική πρόβλεψη είναι να λειτουργήσουν 4 Μονάδες Ιατρικής Ακριβείας στο πλαίσιο του Δημόσιου Τομέα και μάλιστα με προτεραιότητα στην Ογκολογία. Στόχος η σταδιακή  εφαρμογή στην κλινική πράξη των νέων, επαναστατικών εξελίξεων στη μοριακή ιατρική , στη γονιδιακή διάγνωση και θεραπεία , που αλλάζουν ριζικά το τοπίο στην προσέγγιση και αντιμετώπιση του καρκίνου.
6. Η έγκριση αποζημίωσης νέων βιοδεικτών από τον ΕΟΠΥΥ. Χωρίς αυτούς τους κρίσιμους εργαστηριακούς δείκτες- οι οποίοι αποτελούν τη βάση της εξατομικευμένης θεραπείας των ασθενών-  δεν μπορεί να προχωρήσει η Ιατρική Ακριβείας.   Αναμένεται σύντομα η κοστολόγηση και έγκριση αποζημίωσης 12 νέων βιοδεικτών από το ΚΕΣΥ, με βάση τους οποίους θα είναι εφικτή η πιο στοχευμένη και αποτελεσματική θεραπεία μορφών καρκίνου που σχετίζονται με γονιδιακές μεταλλάξεις.
7. Η αναβάθμιση της ανακουφιστικής φροντίδας των καρκινοπαθών , με την ευχερή πρόσβαση σε οπιοειδή αναλγητικά και φαρμακευτική κάνναβη μέσα από την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, με «ειδικής συνταγή ναρκωτικών» που θα χορηγείται από γιατρούς συγκεκριμένων ειδικοτήτων, με βάση θεραπευτικά πρωτόκολλα επώδυνων συνδρόμων και ειδικά μητρώα ασθενών.
8.  Η εκπόνηση Εθνικού Σχεδίου πρόληψης και συστηματικού προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο, με στόχο την προαγωγή της υγείας, την έγκαιρη διάγνωση και τη μείωση της αποφεύξιμης θνησιμότητας λόγω νεοπλασματικών παθήσεων. Στην κατεύθυνση αυτή κρίσιμο ρόλο διαδραματίζει η μεταρρύθμιση στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας που είναι σε εξέλιξη και έχει ως «πυρήνα» της τις αποκεντρωμένες δημόσιες δομές (ΤΟΜΥ), τον οικογενειακό γιατρό και την διεπαγγελματική ομάδα υγείας , την κουλτούρα της πρόληψης , της αγωγής υγείας και της κοινοτικής φροντίδας. Το κάπνισμα, η ανθυγιεινή διατροφή, η έλλειψη σωματικής άσκησης, η παχυσαρκία, οι περιβαλλοντικοί ρύποι, το ανθυγιεινό εργασιακό περιβάλλον, οι χρόνιες λοιμώξεις που ευνοούν την καρκινογένεση (Ηπατίτιδα C κλπ),  είναι οι προτεραιότητες ενός οργανωμένου σχεδίου πρόληψης και αποτροπής ενός σημαντικού φάσματος  ογκολογικών παθήσεων.

Ειδικά για το κάπνισμα, ο κ. Ξανθός υπογράμμισε ότι « έχουμε την υποχρέωση να υπερβούμε άμεσα και αποφασιστικά το διαχρονικό έλλειμα εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου.  Έχουμε χρέος όλοι, Πολιτεία, πολιτικό σύστημα, επιστημονική κοινότητα , κοινωνικοί φορείς , επαγγελματικές ενώσεις , να συμβάλουμε στη δημιουργία ενός κοινωνικού μετώπου για την εφαρμογή της αντικαπνιστικής νομοθεσίας με στόχο την προστασία  της ατομικής και της Δημόσιας Υγείας από την αποδεδειγμένα βλαπτική επίδραση μιας εξαρτητικής συμπεριφοράς που δεν μπορεί να είναι ανεκτή σε κλειστούς δημόσιους χώρους. Χρειάζεται προφανώς διατομεακή συνεργασία και διϋπουργικός συντονισμός για τον αποτελεσματικό έλεγχο της απαγόρευσης του καπνίσματος, αλλά και ακόμα μεγαλύτερη θεσμική θωράκιση  στο θέμα της απαγόρευσης της διαφήμισης και της προώθησης καπνικών προϊόντων κάθε μορφής . Είναι ζήτημα τήρησης στοιχειωδών όρων και βασικών standards Δημόσιας Υγείας, είναι ζήτημα σεβασμού ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κουλτούρας κοινωνικής υπευθυνότητας αλλά και Πολιτισμού μιας χώρας.»

Ο Ανδρέας Ξανθός τόνισε ότι οι 8 αυτοί άξονες συνθέτουν μια ολιστική στρατηγική και κυρίως εφαρμόσιμη πολιτική που θα αφορά όλο το φάσμα της φροντίδας υγείας : από την πρωτογενή πρόληψη, την έγκαιρη διάγνωση, την κατάλληλη θεραπεία και κλινικοεργαστηριακή παρακολούθηση , μέχρι  την παρηγορητική και ανακουφιστική φροντίδα .

«Οι ασθενείς , οι γιατροί και το υπόλοιπο προσωπικό δίνουν καθημερινά μια δύσκολη και συχνά άνιση μάχη με τον καρκίνο. Όμως, οι τεράστιες αλλαγές που συντελούνται στη σύγχρονη διαγνωστική και θεραπευτική προσπέλαση έχουν ως συνέπεια η μάχη αυτή να δίνεται πλέον με καλύτερους όρους και πολλές φορές να κερδίζεται. Το στοίχημα είναι , μέσα από πολιτικές καθολικής κάλυψης, ισότητας στη φροντίδα  και ενδυνάμωσης των Δημόσιων Συστημάτων Υγείας, να στηρίζουμε ευάλωτες και αδύναμες ομάδες πολιτών όπως οι καρκινοπαθείς , και κυρίως να διασφαλίζουμε ότι το θεμελιώδες ανθρώπινο και κοινωνικό δικαίωμα στην Υγεία θα αποτελεί  κρίσιμη και αδιαπραγμάτευτη  προϋπόθεση βιώσιμης ανάπτυξης και ευημερίας των σύγχρονων κοινωνιών» κατέληξε στην ομιλία του ο υπουργός Υγείας.