Γράφει ο Πάρης Παπαχρήστος,
Διαιτολόγος – Διατροφολόγος, M.Sc.
Συγγραφέας & Ιδρυτής του medNutrition.gr
Υπάρχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και πολλά δημοσιεύματα γύρω από τους όρους «αποτοξίνωση» και «νερό αποτοξίνωσης». Είμαι σίγουρος πως όλο και κάτι έχει πάρει το αυτί σου… Το νερό είναι δεδομένο πως είναι απαραίτητο για τον οργανισμό, καθώς η αφυδάτωση σχετίζεται με μειωμένη λειτουργικότητα του μεταβολισμού, του γαστρεντερικού συστήματος, με κόπωση, ξηρότητα της επιδερμίδας και άλλες διαταραχές. Ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να προσλαμβάνεις αρκετά υγρά κατά τη διάρκεια της ημέρας με τις συστάσεις να αναφέρουν την πρόσληψη τουλάχιστον 9 ποτηριών την ημέρα για τις γυναίκες και 13 ποτηριών την ημέρα για τους άντρες (MayoClinic). Γιατί υπάρχει αυτή η διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα; Γιατί οι άντρες έχουν περισσότερη άλιπη μάζα σώματος, η οποία συγκρατεί νερό, επομένως χρειάζεται να καλύπτουν περισσότερες ανάγκες σε νερό σε σχέση με τις γυναίκες!Υπάρχει η θεώρηση πως η προσθήκη άλλων συστατικών μέσα στο νερό, μπορεί να βοηθήσει στην αποτοξίνωση και τη μείωση του σωματικού βάρους. Σε αυτό τον οδηγό λοιπόν, θα σου δώσω αναλυτικές πληροφορίες για το τί είναι το νερό αποτοξίνωσης (detoxwater), πώς φτιάχνεται, ποια είναι τα οφέλη του στην υγεία και θα σου διαχωρίσω τις αλήθειες από τους μύθους!
Τί είναι το νερό αποτοξίνωσης;
To νερό αποτοξίνωσης είναι πόσιμο νερό στο οποίο έχουν εγχυθεί, δηλαδή έχουν μουλιάσει για αρκετή ώρα, φρούτα, λαχανικά και βότανα. Έτσι, το νερό αρωματίζεται και είναι πιο ευχάριστο στη γεύση και την οσμή. Επιπλέον, λόγω του ότι τα φρούτα και τα λαχανικά που περιέχει δεν καταναλώνονται, το νερό αποτοξίνωσης καταλήγει να έχει ελάχιστες έως και μηδενικές θερμίδες, με αποτέλεσμα να αποτελεί ιδανική εναλλακτική ροφημάτων, χυμών και αναψυκτικών με ζάχαρη.
Πως να το φτιάξεις;
Η παρασκευή του νερού αποτοξίνωσης είναι πάρα πολύ απλή και μπορείς να το φτιάξεις στο σπίτι αξιοποιώντας ό,τι φρούτα, λαχανικά και βότανα θέλεις. Το μόνο που χρειάζεται από εσένα είναι να κόψεις τα φρούτα και τα λαχανικά σε μικρότερα κομμάτια, κύβους ή φέτες και να τα προσθέσεις σε ζεστό ή κρύο νερό, αναλόγως την προτίμησή σου. Όσο περισσότερα τα συστατικά, τόσο πιο έντονη η γεύση! Μπορείς να προσθέσεις ακόμα και ροδοπέταλα!
Είναι σημαντικό να πλύνεις τα λαχανικά, τα φρούτα και τα βότανα πολύ καλά, σε τρεχούμενο νερό πριν τα προσθέσεις στο νερό που θα φτιάξεις.
Εάν θέλεις να φτιάξεις κρύο νερό αποτοξίνωσης, άφησε τα συστατικά στο νερό αρκετή ώρα, ακόμα και από το προηγούμενο βράδυ, ώστε να επιτρέψεις στις γεύσεις να απελευθερωθούν πιο έντονα.
Χρήσιμο tip
Συστήνεται να μην αφήνεις τα συστατικά πάνω από 12 ώρες, καθώς θα αρχίσει η αποσύνθεσή τους.
Μπορείς να κάνεις πολλούς διαφορετικούς συνδυασμούς και στο τέλος του άρθρου θα σου δώσω αρκετές ενδιαφέρουσες συνταγές Αρκετά δημοφιλείς συνδυασμοί είναι οι ακόλουθοι:
- Αγγούρι με μέντα
- Λεμόνι με τζίντζερ
- Βατόμουρα με πορτοκάλι
- Λεμόνι με πιπέρι καγιέν
- Καρπούζι με μέντα
- Γκρέιπφρουτ με δεντρολίβανο
- Πορτοκάλι με λεμόνι
- Λεμόνι με λάιμ
- Φράουλες με βασιλικό
- Μήλο με κανέλα
Εάν βιάζεσαι, μπορείς να συνθλίψεις τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα προσθέσεις στο νερό, ώστε να βγάλουν πιο γρήγορα τους χυμούς και τη γεύση τους στο νερό.
Χρήσιμο tip
Αξιοποίησε φρούτα και λαχανικά εποχής! Εάν είναι και βιολογικής καλλιέργειας, ακόμα καλύτερα!
Detox water και Αποτοξίνωση
Ποιοι ισχυρισμοί υγείας έχουν αποδοθεί στο νερό αποτοξίνωσης;
Λόγω των φρούτων και των λαχανικών που περιέχονται στο νερό αποτοξίνωσης, κατά καιρούς του έχουν αποδοθεί (ανεπίσημα) κάποιοι ισχυρισμοί υγείας, δηλαδή κάποια οφέλη που φημολογείται πως έχει στην υγεία σου η κατανάλωσή του. Κάποιοι από αυτούς τους ισχυρισμούς είναι οι ακόλουθοι:
- Αποτοξίνωση, δηλαδή αποβολή τοξινών από το σώμα
- Απώλεια βάρους
- Εξισορρόπηση του pH του αίματος
- Καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος
- Ενίσχυση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού
- Βελτίωση της διάθεσης
- Αύξηση των επιπέδων ενέργειας – τόνωση
- Βελτίωση της όψης της επιδερμίδας
Μακάρι να μπορούσε το νερό αποτοξίνωσης να σου προσφέρει όλα τα παραπάνω, όμως αρκετά από αυτά τα οφέλη δεν στηρίζονται επιστημονικά και αυτά που μπορούν να υποστηριχθούν, οφείλονται στην κατανάλωση νερού, ανεξάρτητα από τα φρούτα και τα λαχανικά με τα οποία αυτό αρωματίζεται.
Πριν περάσω στο διαχωρισμό του ποιοι από τους ισχυρισμούς είναι αληθείς και ποιοι είναι μυθοπλασία, θα σταθώ στο θέμα της αποτοξίνωσης που είναι αρκετά διαδεδομένο και ιδιαίτερα παρεξηγημένο, όπως και ασαφές! Μάλιστα, είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται συχνά για να υποδηλώσει ακόμα και γρήγορη μείωση βάρους πχ «δίαιτα αποτοξίνωσης». Δεν είναι λίγες οι φορές που στο διαιτολογικό γραφείο μου έχουν ζητήσει «μία δίαιτα αποτοξίνωσης για να καθαρίσει το σώμα»! Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ μακρυά από αυτό…
Πώς το σώμα σου κάνει αποτοξίνωση;
Το ανθρώπινο σώμα είναι μία εξαιρετική μηχανή, τόσο καλά σχεδιασμένη που περιλαμβάνει όλους τους μηχανισμούς που χρειάζεται για να κάνει αποτοξίνωση! Και με τον όρο «αποτοξίνωση» εννοούμε την αποβολή των τοξινών που παράγονται από το μεταβολισμό του φαγητού, από την κατανάλωση αλκοόλ, αλλά και άλλες τοξίνες άγνωστης προέλευσης.
Ποιοι είναι λοιπόν οι μηχανισμοί με τους οποίους το σώμα σου κάνει φυσιολογικά την αποτοξίνωσή του; Αυτή την εργασία επιτελούν με επιτυχία οι νεφροί, το συκώτι, οι πνεύμονες, το δέρμα και το γαστρεντερικό σύστημα. Επειδή λοιπόν δε γνωρίζουμε ποιες είναι οι τοξίνες που πρέπει να αποβληθούν, δεν μπορεί επιστημονικά να προταθεί κάποιο βότανο ή σκεύμασμα ή τρόφιμο ως αποτοξινωτικό! Ας αφήσουμε λοιπόν το σώμα μας να κάνει τη δουλειά του όπως ξέρει να την κάνει και ας το βοηθήσουμε δίνοντάς του τα εργαλεία που χρειάζεται για να την κάνει πιο αποτελεσματικά, όπως φρούτα, λαχανικά, καλά λιπαρά από ελαιόλαδο και ξηρούς καρπούς και άπαχη πρωτεΐνη από αυγά, γαλακτοκομικά, κοτόπουλο και ψάρι. Η Μεσογειακή Διατροφή αποτελεί τον καλύτερο διατροφικό οδηγό για εσένα.
Οφέλη για την Υγεία
Όλα τα οφέλη που έχει το νερό αποτοξίνωσης στην υγεία, οφείλονται στο νερό, καθώς η ποσότητα των βιταμινών και ιχνοστοιχείων που αποκτά λόγω των φρούτων και των λαχανικών είναι πολύ μικρή για να έχει κάποιο επιπλέον όφελος στην υγεία σου. Συνεπώς, θα σου αναφέρω ποια οφέλη αποδίδονται στην επαρκή πρόσληψη νερού.
Μείωση σωματικού βάρους
Το νερό είναι γεγονός πως είναι απαραίτητο για τη φυσιολογική λειτουργία των κυττάρων και όλων των βιοχημικών διεργασιών που επιτελεί το σώμα σου καθημερινά. Μία από αυτές τις βιοχημικές διαδικασίες είναι και ο μεταβολισμός, δηλαδή η διάσπαση των τροφών για την παραγωγή ενέργειας. Η επαρκής πρόσληψη νερού φαίνεται πως βοηθάει στις καύσεις του μεταβολισμού, αυξάνοντάς τες για λίγη ώρα μετά την κατανάλωσή του.
Συγκεκριμένα, έχει φανεί αύξηση ακόμα και κατά 24-30% των καύσεων του μεταβολισμού για περίπου 1 ώρα από την πρόσληψη νερού. Αυτό μεταφράζεται ως συνολική αύξηση της τάξης των 23kcal. Δεν είναι και πολύ μεγάλη, είναι παροδική αύξηση, δηλαδή αυτό το ποσοστό δεν αφορά τον ημερήσιο μεταβολικό ρυθμό.
Πέρα από την παροδική και μικρή αύξηση στις καύσεις, γύρω στα 23kcal ανά 500ml κατανάλωσης νερού, η επαρκής πρόσληψη νερού θα σε οδηγήσει σε καλύτερο αίσθημα κορεσμού μέσα στην ημέρα. Επιπλέον, βοηθάει στο φούσκωμα των φυτικών ινών στο στομάχι και το έντερο, με αποτέλεσμα και πάλι τον καλύτερο κορεσμό. Τέλος, η πρόσληψη νερού πριν από το γεύμα, μπορεί να σε βοηθήσει να καταναλώσεις λίγο μικρότερη ποσότητα, καθώς καταλαμβάνει όγκο στο στομάχι σου.
Καλύτερη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος
Το νερό είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία του γαστρεντερικού, καθώς αφενός μεν αυξάνει την κινητικότητα του εντέρου, αφετέρου δε βοηθάει τις φυτικές ίνες να διογκωθούν με αποτέλεσμα την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Έτσι, σε βοηθάει να ενεργηθείς πιο αποτελεσματικά, με καλύτερη συχνότητα και να αποφύγεις φουσκώματα που σου προκαλούν δυσφορία.
Βελτίωση της Διάθεσης και Τόνωση
Η αφυδάτωση επηρεάζει τη συγκέντρωση, τη διάθεση και τη σωματική σου ενέργεια, ως εκ τούτου η ενυδάτωση είναι πολύ σημαντική. Μελέτες έχουν δείξει πτώση της διάθεσης, μείωση της συγκέντρωσης και την εμφάνιση πονοκεφάλου σε ενήλικες με αφυδάτωση ακόμα και κατά 1%!
Σε άλλη έρευνα, η πρόσληψη λιγότερων από 2 ποτηριών νερού την ημέρα έδειξε αύξηση στην πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης κατά 73% στους άντρες και 54% στις γυναίκες.
Όσον αφορά τη σωματική ενέργεια, μία αφυδάτωση της τάξης του 5% μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της σωματικής σου ενέργειας ακόμα και κατα 30%!
Ενυδάτωση
Δεν αποτελεί κάποια από τις φήμες που έχουν ακουστεί για το νερό αποτοξίνωσης, καθώς είναι γεγονός ότι το νερό, είτε με γεύση, είτε χωρίς, σε ενυδατώνει και η ενυδάτωση είναι ουσιώδης για τη πνευματική και σωματική σου λειτουργία! Θέλω όμως σε αυτή την παράγραφο να σου μιλήσω για το πόσο σημαντικό είναι να αναπληρώνεις τις απώλειες νερού που έχεις καθημερινά. Ειδικά εάν είσαι από τους ανθρώπους που δεν πίνουν αρκετό νερό μέσα στην ημέρα, το νερό αποτοξίνωσης είναι ένας πολύ ενδιαφέρον τρόπος να πιεις περισσότερο, καθώς έχει πολύ ευχάριστη γεύση. Το πόσο νερό χρειάζεσαι καθημερινά εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως:
- τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος: χρειάζεσαι περισσότερο νερό το καλοκαίρι που κάνει ζέστη και οι απώλειες είναι μεγαλύτερες
- την άσκηση που κάνεις: χάνεις νερό μέσω του ιδρώτα και της αναπνοής
- το πόσο δραστήριος/α είσαι: όσο περισσότερο κινείσαι, τόσο περισσότερες απώλειες έχεις
- το πόσο μιλάς: με την ομιλία αποβάλλεται νερό με τη μορφή σταγονιδίων
- τη σύστασης του σώματός σου: όσο περισσότερο σωματικό βάρος, ύψος και μυική μάζα έχεις, τόσο περισσότερες είναι οι ανάγκες σου σε νερό
Πώς θα καταλάβεις ότι έχεις αφυδατωθεί; Ένα πολύ καλό κριτήριο είναι το χρώμα των ούρων σου. Όσο πιο σκούρο το χρώμα, τόσο μεγαλύτερη η αφυδάτωση σου! Αξιοποίησε λοιπόν το νερό αποτοξίνωσης εάν είσαι από αυτούς που δυσκολεύονται και καταπολέμησε την αφυδάτωση.
Συμπερασματικά, το νερό είναι απαραίτητο για τη καλή διαχείριση του σωματικού βάρους, τη καλή λειτουργία του γαστρεντερικού και τη πνευματική και σωματική τόνωση. Η προσθήκη φρούτων, λαχανικών και βοτάνων κάνει το νερό σου ακόμα πιο γευστικό και δροσιστικό, με αποτέλεσμα να έχεις περισσότερες πιθανότητες να καλύψεις τις ανάγκες σου και να αποφύγεις την αφυδάτωση! Ωστόσο, η προσθήκη αυτών των συστατικών στο νερό δε φαίνεται να επιφέρει κάποιο επιπρόσθετο όφελος.
Ανυπόστατοι Ισχυρισμοί Υγείας – Μύθοι
Αποτοξίνωση, δηλαδή αποβολή τοξινών από το σώμα
Όπως ανέφερα και προηγουμένως στην επεξήγηση του όρου «αποτοξίνωση», το νερό αποτοξίνωσης δεν αποβάλει τοξίνες από το σώμα σου. Αυτό το κάνουν φυσιολογικά οι νεφροί, το συκώτι, το γαστρεντερικό, οι πνεύμονες και το δέρμα. Ως εκ τούτου δεν έχει φανεί ότι κάποια δίαιτα ή κάποιο βότανο ή κάποιο συμπλήρωμα μπορεί να επιταχύνει την αποτοξίνωση.
Εξισορρόπηση του pH του αίματος
Υπάρχει ένας μύθος σχετικά με το pH του αίματος και τα τρόφιμα. Αυτός ο μύθος αναφέρει πως τα αλκαλικά τρόφιμα, δηλαδή τα τρόφιμα που δημιουργούν ένα αλκαλικό περιβάλλον στο στομάχι ή και το αίμα, είναι πιο υγιεινά και οδηγούν σε βελτίωση της υγείας. Η αλήθεια είναι πως κανένα τρόφιμο δεν μπορεί να αλλάξει το pHτου αίματος. Αυτό συμβαίνει γιατί το pHείναι τόσο κρίσιμο για τη διατήρηση της ισορροπίας στο σώμα, που αν ήταν τόσο εύκολο να αλλάξει θα κινδύνευε άμεσα η υγεία σου. Συνεπώς, το νερό αποτοξίνωσης, όπως και κανένα «αλκαλικό» τρόφιμο, δεν μπορεί να πειράξει το pHτου αίματος.
Ενίσχυση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού
Είναι τόσο μικρή η ποσότητα των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων που εισχωρούν στο νερό από τα φρούτα και τα λαχανικά που έχεις μουλιάσει σε αυτό, που δεν επαρκούν για να οδηγήσουν σε ενίσχυση του ανοσοποιητικού σου συστήματος. Συνεπώς, δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε πως το νερό αποτοξίνωσης βοηθάει το ανοσοποιητικό.
Βελτίωση της όψης της επιδερμίδας
Η επαρκής πρόσληψη νερού θα σε βοηθήσει να ενυδατώσεις μία αφυδατωμένη επιδερμίδα και να επαναφέρεις την ελαστικότητά της. Ωστόσο, εάν η όψη της επιδερμίδας σου δεν οφείλεται σε έντονη αφυδάτωση αλλά σε άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα το κλίμα του περιβάλλοντος, η χρήση αντισηπτικών, οι δερματοπάθειες κ.ά., το νερό αποτοξίνωσης δε θα αλλάξει την όψη της επιδερμίδας σου.
Συμπερασματικά
Το νερό αποτοξίνωσης είναι απλό πόσιμο νερό το οποίο έχει αρωματιστεί και έχει πάρει τη γεύση από τα φρούτα, τα λαχανικά και τα βότανα που έχεις αφήσει να μουλιάσουν για κάποιες ώρες. Μπορεί να μην έχει όλα τα οφέλη που του προσάπτουν και επί της ουσίας να έχει τα ίδια οφέλη με το απλό νερό, αλλά σίγουρα έχει πιο ενδιαφέρουσα γεύση. Αυτό μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το να καταναλώσεις μεγαλύτερη ποσότητα νερού σε σχέση με αυτή που θα έπινες εάν ήταν σκέτο, κάτι που σίγουρα θα συμβάλει στην ενυδάτωσή σου! Επιπλέον, μπορεί να αποτελέσει έναν καλό σύμμαχο στην προσπάθειά σου για μείωση του βάρους, καθώς είναι πολύ πιθανό να πιεις αυτό στη θέση ενός ροφήματος ή αναψυκτικού, γλιτώνοντας θερμίδες και ζάχαρη.
Πηγή: diaitologos.com
